Plastic is een van de meest vervuilende stoffen op aarde sinds er tientallen jaren geleden al voor het massale gebruik ervan werd gewaarschuwd. Dit materiaal is zeer moeilijk af te breken en te behandelen nadat het is weggegooid, en kan wel 150 jaar blijven liggen zonder af te breken. Daarom waarschuwen wetenschappers en milieuactivisten al jaren voor het dumpen van dit afval in de oceaan, omdat het de levens beïnvloedt die de wateren van onze planeet bewonen.
Maar al deze waarschuwingen kunnen op hun kop worden gezet na recent onderzoek door wetenschappers en mariene biologen van de Universiteit van North Carolina in Asheville. Het blijkt dat organismen zich hebben aangepast aan deze nieuwe plastic omgeving. Deze studie is nog door geen enkele openbare instelling bekrachtigd, maar meer kleine onderzoeksgroepen sluiten zich hierbij aan.
Mariene micro-organismen die zich aan plastic hebben aangepast
Rebecca Helm, een mariene biologe die momenteel aan de Universiteit van North Carolina werkt, wijst op piepkleine organismen genaamd neustonen die zich mogelijk hebben aangepast aan het drijvende plastic en daar een nieuw thuis hebben gevonden. Neustonen zijn een groep levende organismen die aan het wateroppervlak leven en kunnen algen, bacteriën of hele kleine diertjes zijn die op de bovenste laag van het water drijven. Ondanks hun kleine formaat zijn ze essentieel voor het leven in de oceaan.
De vuilnisbelt in de Stille Oceaan blijft milieuactivisten en wetenschappers zorgen baren. Zij noemen het een van de grootste vervuilingsproblemen van de planeet en zeggen dat het geen goede zaak is dat miljoenen tonnen afval en plastic zich in de oceaan ophopen. Maar er is aangetoond dat er binnen deze wervelingen van afval nu levensvormen zijn, zelfs groter dan neustonen.
Volgens Helm zijn deze levensvormen misschien nog niet eerder bestudeerd, dus een massale schoonmaak zou de verwijdering van een ecosysteem kunnen betekenen dat we nog niet kennen of begrijpen, en dat we niet zouden kunnen herstellen als we er eenmaal mee klaar zijn. Daarom roepen zij en andere wetenschappers op tot terughoudendheid en meer onderzoek voordat we bepaalde gebieden opruimen.
Controversieel voorstel om plastic niet uit de oceaan te verwijderen
Deze nieuwe beweringen uit de wereld van de wetenschap zorgen voor enige controverse. Deskundigen pleiten er echter niet voor om plastic niet uit de oceanen op te ruimen en het massaal en ongecontroleerd te blijven consumeren en weggooien, maar ze roepen op om te onderzoeken welke ecosystemen en wezens zich aan plastic hebben aangepast en er nu van afhankelijk zijn om te overleven en vitale functies uit te oefenen, zoals neuston.
Dit is een complexe kwestie die rechtstreeks een beroep doet op alle regeringen, vooral die in de meest vervuilende landen, en op alle mensen als de belangrijkste producenten van zwerfafval en plastic. Naast het verminderen van plastic en het gebruik van herbruikbare of biologisch afbreekbare alternatieven, roepen onderzoekers op om, tenminste tijdelijk, te stoppen met het verwijderen van afval uit de oceaan zonder eerst het gedrag van neustonen grondig te bestuderen om hun overleving en die van de andere organismen die van hen afhankelijk zijn, te garanderen.